బిమ్‌స్టెక్(BIMSTEC) శిఖరాగ్ర సమావేశం – 2025: పోటీ పరీక్షల కోసం పూర్తి వివరాలు
బంగాళాఖాతం ప్రాంతంలోని దేశాల మధ్య బహుళ రంగ సాంకేతిక మరియు ఆర్థిక సహకారం కోసం ఏర్పడిన ప్రాంతీయ సంస్థ బిమ్‌స్టెక్. ఈ కూటమి ప్రాంతీయ అభివృద్ధి మరియు సహకారానికి ఒక వేదికగా నిలుస్తోంది. ఇటీవల థాయిలాండ్‌లోని బ్యాంకాక్‌లో జరిగిన బిమ్‌స్టెక్ 6వ శిఖరాగ్ర సమావేశం (BIMSTEC Summit 2025) పోటీ పరీక్షల దృష్ట్యా చాలా ముఖ్యమైనది. ఈ సమావేశానికి సంబంధించిన పూర్తి వివరాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
నేపథ్యం:
బిమ్‌స్టెక్ (బే ఆఫ్ బెంగాల్ ఇనిషియేటివ్ ఫర్ మల్టీ-సెక్టోరల్ టెక్నికల్ అండ్ ఎకనామిక్ కోఆపరేషన్) 1997లో ఏర్పడింది. ఇందులో బంగ్లాదేశ్, భూటాన్, భారతదేశం, మయన్మార్, నేపాల్, శ్రీలంక మరియు థాయిలాండ్ సభ్య దేశాలుగా ఉన్నాయి. ఈ కూటమి వాణిజ్యం, పెట్టుబడులు, సాంకేతికత, రవాణా, సమాచార మార్పిడి, ఇంధనం, పర్యాటకం, వ్యవసాయం, ఉగ్రవాద నిరోధం మరియు విపత్తు నిర్వహణ వంటి వివిధ రంగాలలో సహకారాన్ని ప్రోత్సహిస్తోంది.
2025 శిఖరాగ్ర సమావేశం – ముఖ్య అంశాలు:
2025 ఏప్రిల్ 4న థాయిలాండ్‌లోని బ్యాంకాక్‌లో 6వ బిమ్‌స్టెక్ శిఖరాగ్ర సమావేశం జరిగింది. ఈ సమావేశానికి సభ్య దేశాల అధినేతలు హాజరయ్యారు. ఈ సారి సమావేశం యొక్క ముఖ్య థీమ్ “BIMSTEC: Prosperous, Resilient and Open” (బిమ్‌స్టెక్: సంపన్నమైన, స్థితిస్థాపకమైన మరియు బహిరంగమైన). ఈ థీమ్ ప్రాంతీయ సమృద్ధి, స్థితిస్థాపకత మరియు బహిరంగ సహకారం యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతుంది.
ముఖ్యమైన నిర్ణయాలు మరియు ఫలితాలు:
ఈ శిఖరాగ్ర సమావేశంలో అనేక కీలకమైన నిర్ణయాలు తీసుకోబడ్డాయి, ప్రాంతీయ సహకారానికి కొత్త ఊపునిచ్చాయి. వాటిలో కొన్ని ముఖ్యమైనవి:
- బ్యాంకాక్ విజన్ 2030 (Bangkok Vision 2030) ఆమోదం: ఈ విజన్ పత్రం రాబోయే దశాబ్దంలో బిమ్‌స్టెక్ యొక్క అభివృద్ధికి ఒక మార్గదర్శిగా ఉండనుంది. ప్రాంతీయ సమృద్ధి, స్థిరమైన అభివృద్ధి మరియు పరస్పర అనుసంధానతను పెంపొందించడం దీని ప్రధాన లక్ష్యం.
- బిమ్‌స్టెక్ మారిటైమ్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ అగ్రిమెంట్ (BIMSTEC Maritime Transport Agreement) సంతకం: ఈ ఒప్పందం సభ్య దేశాల మధ్య సముద్ర రవాణా సహకారాన్ని మరింతగా పెంచుతుంది. నౌకలు, సిబ్బంది మరియు సరుకు రవాణాకు సంబంధించిన నియమాలను సరళీకృతం చేయడం మరియు సమర్థవంతమైన రవాణా వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయడం దీని ఉద్దేశం. ఇది ప్రాంతీయ వాణిజ్యానికి ఎంతో దోహదపడుతుంది.
- భారతదేశం యొక్క నూతన ప్రకటనలు: భారత ప్రధాన మంత్రి ఈ సమావేశంలో పలు ముఖ్యమైన ప్రకటనలు చేశారు. వాటిలో ముఖ్యమైనవి:
- బిమ్‌స్టెక్ సెంటర్స్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ (BIMSTEC Centers of Excellence) ఏర్పాటు: విపత్తు నిర్వహణ, స్థిరమైన సముద్ర రవాణా, సాంప్రదాయ వైద్యం మరియు వ్యవసాయ పరిశోధన మరియు శిక్షణ రంగాలలో ఈ సెంటర్‌లను ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ఇది ఆయా రంగాలలో సభ్య దేశాల మధ్య జ్ఞానం మరియు నైపుణ్యాల మార్పిడికి ఉపయోగపడుతుంది.
- BODHI (BIMSTEC for Organized Development of Human Resource Infrastructure) కార్యక్రమం ప్రారంభం: యువత యొక్క నైపుణ్యాభివృద్ధి కోసం ఈ ప్రత్యేక కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించారు. ఇది ప్రాంతీయంగా మానవ వనరుల అభివృద్ధికి తోడ్పడుతుంది.
- యూపీఐ (UPI) అనుసంధానం కోసం పైలట్ ప్రాజెక్ట్: భారతదేశం తన విజయవంతమైన యూపీఐ చెల్లింపు వ్యవస్థను ఇతర బిమ్‌స్టెక్ దేశాల చెల్లింపు వ్యవస్థలతో అనుసంధానం చేయడానికి ఒక పైలట్ ప్రాజెక్ట్‌ను ప్రారంభించనుంది. ఇది సరిహద్దు చెల్లింపులను సులభతరం చేస్తుంది మరియు ఆర్థిక సహకారానికి ఊతమిస్తుంది.
ఇతర ముఖ్య చర్చలు:
ఈ శిఖరాగ్ర సమావేశంలో వాణిజ్యం, పెట్టుబడులు, భద్రత, కనెక్టివిటీ మరియు సాంస్కృతిక సంబంధాల వంటి ఇతర ముఖ్యమైన అంశాలపై కూడా చర్చలు జరిగాయి. ప్రాంతీయ ఉగ్రవాదం మరియు నేరాలను ఎదుర్కోవడానికి సభ్య దేశాలు తమ సహకారాన్ని మరింత బలోపేతం చేసుకోవాలని నిర్ణయించాయి. అలాగే, ప్రజల మధ్య సంబంధాలను పెంచడానికి సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు మరియు విద్యార్థుల మార్పిడి వంటి కార్యక్రమాలను ప్రోత్సహించాలని నిర్ణయించారు.
భవిష్యత్తు దృక్పథం:
2025 బిమ్‌స్టెక్ శిఖరాగ్ర సమావేశం ప్రాంతీయ సహకారానికి ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయిగా నిలిచింది. బ్యాంకాక్ విజన్ 2030 మరియు కొత్త ఒప్పందాలు రాబోయే సంవత్సరాల్లో బిమ్‌స్టెక్ యొక్క కార్యాచరణకు ఒక స్పష్టమైన దిశను నిర్దేశిస్తాయి. ముఖ్యంగా భారతదేశం యొక్క చురుకైన భాగస్వామ్యం మరియు కొత్త కార్యక్రమాలు ఈ ప్రాంతీయ కూటమి యొక్క అభివృద్ధికి మరింత ఊతమిస్తాయి. తదుపరి రెండేళ్లపాటు బిమ్‌స్టెక్ చైర్‌పర్సన్ బాధ్యతను బంగ్లాదేశ్ స్వీకరించింది.
పోటీ పరీక్షల కోసం ప్రాముఖ్యత:
ఈ శిఖరాగ్ర సమావేశానికి సంబంధించిన అంశాలు రాబోయే పోటీ పరీక్షల్లో చాలా ముఖ్యమైనవి. అభ్యర్థులు ఈ క్రింది అంశాలపై ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టాలి:
- సమావేశం జరిగిన తేదీ మరియు ప్రదేశం.
- సమావేశం యొక్క ముఖ్య థీమ్.
- ఆమోదించబడిన ముఖ్యమైన డాక్యుమెంట్స్ (బ్యాంకాక్ విజన్ 2030).
- సంతకం చేసిన ముఖ్యమైన ఒప్పందాలు (బిమ్‌స్టెక్ మారిటైమ్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ అగ్రిమెంట్).
- భారతదేశం ప్రకటించిన ముఖ్యమైన కార్యక్రమాలు (సెంటర్స్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్, BODHI, యూపీఐ అనుసంధానం).
- బిమ్‌స్టెక్ యొక్క లక్ష్యాలు మరియు సభ్య దేశాలు.
- బిమ్‌స్టెక్ యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు భవిష్యత్తు దృక్పథం.
ఈ వివరాలు పోటీ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతున్న వారికి ఉపయోగకరంగా ఉంటాయని ఆశిస్తున్నాను. బిమ్‌స్టెక్ యొక్క తాజా పరిణామాలపై దృష్టి సారిస్తూ ఉండటం చాలా ముఖ్యం.
మొదటి శిఖరాగ్ర సమావేశం:
బిమ్‌స్టెక్ యొక్క మొదటి శిఖరాగ్ర సమావేశం థాయిలాండ్‌లోని బ్యాంకాక్‌లో 2004 జూలై 31న జరిగింది. ఈ సమావేశంలో సభ్య దేశాల మధ్య ఆర్థిక సహకారాన్ని బలోపేతం చేయడంపై దృష్టి సారించారు. బిమ్‌స్టెక్ ఫ్రీ ట్రేడ్ ఏరియా (BFTA) ఏర్పాటుకు సంబంధించిన చర్చలు కూడా ప్రారంభమయ్యాయి.
6వ బిమ్‌స్టెక్ శిఖరాగ్ర సమావేశం ఇటీవల థాయిలాండ్‌లోని బ్యాంకాక్‌లో 2025 ఏప్రిల్ 4న జరిగింది.
సాధారణంగా బిమ్‌స్టెక్ శిఖరాగ్ర సమావేశాలు రెండేళ్లకోసారి జరుగుతాయి కాబట్టి, 7వ బిమ్‌స్టెక్ శిఖరాగ్ర సమావేశం 2027లో జరగవచ్చు.
అయితే, 7వ బిమ్‌స్టెక్ శిఖరాగ్ర సమావేశం యొక్క నిర్దిష్ట స్థలం మరియు తేదీ ఇంకా అధికారికంగా ప్రకటించబడలేదు. థాయిలాండ్ నుండి అధ్యక్ష బాధ్యతలను బంగ్లాదేశ్ స్వీకరించినందున, తదుపరి శిఖరాగ్ర సమావేశానికి ఆతిథ్యం ఇచ్చే దేశం బంగ్లాదేశ్.
7వ శిఖరాగ్ర సమావేశానికి సంబంధించిన ఖచ్చితమైన వివరాల కోసం అధికారిక బిమ్‌స్టెక్ ప్రకటనలు మరియు వార్తా నవీకరణలను గమనిస్తూ ఉండండి.